Class 10 Hindi Kshitiz Chapter 11 बालगोबिन भगत in English and Tamil

Ncert Solution

Class 10 Hindi Kshitiz Chapter 11 बालगोबिन भगत

प्रश्न 1.
खेतीबारी से जुड़े गृहस्थ बालगोबिन भगत अपनी किन चारित्रिक विशेषताओं के कारण साधु कहलाते थे?
उत्तर-
बालगोबिन भगत बेटा-पतोहू से युक्त परिवार, खेतीबारी और साफ़-सुथरा मकान रखने वाले गृहस्थ थे, फिर भी उनका आचरण साधुओं जैसा था। वह सदैव खरी-खरी बातें कहते थे। वे झूठ नहीं बोलते थे। वे किसी की वस्तु को बिना पूछे प्रयोग नहीं करते थे। वे खामखाह किसी से झगड़ा नहीं करते थे। वे अत्यंत साधारण वेशभूषा में रहते थे। वे अपनी उपज को कबीरपंथी मठ पर चढ़ावा के रूप में दे देते थे। वहाँ से जो कुछ प्रसाद रूप में मिलता था उसी में परिवार का निर्वाह करते थे।

Question 1.

Balgobin Bhagat, a householder associated with farming, which characteristic features was called a sadhu.

Balgobin Bhagat was with Son-daughter-in-law belong to rich family, a householder with farming and a clean house, yet his conduct was like sadhus. He always spoke very well. He did not lie. He did not use anybody's object without asking. He did not quarrel with anyone. They lived in very simple costumes. They used to give their produce as an offering on the tribal monastery. He used to take care of the family in whatever Holy offerings he received from there.

கேள்வி 1.

பால்கோபின் பகத், விவசாயத்துடன் தொடர்புடைய ஒரு வீட்டுக்காரர், அவரது எந்த சிறப்பியல்பு அம்சங்களால் சாது என்று அழைக்கப்பட்டார்.

பால்கோபின் பகத் மகனுடன் மருமகள் பணக்கார குடும்பத்தைச் சேர்ந்தவர், விவசாயம் மற்றும் சுத்தமான வீடு கொண்ட ஒரு வீட்டுக்காரர், ஆனாலும் அவரது நடத்தை சாதுக்கள் போன்றது.அவர் எப்போதும் நன்றாகபேசுவார். அவர் பொய் சொல்லவில்லை. யாருடைய பொருளையும் கேட்காமல் அவர் பயன்படுத்தவில்லை. அவர் யாருடனும் சண்டை கூட செய்யவில்லை. அவர் மிகவும் எளிமையான உடையில் வாழ்ந்தார். அவர் தங்கள் பொருட்களை பழங்குடி மடாலயத்தில் காணிக்கையாக க் கொடுப்பார். அவர் அங்கு இருந்து பெற்ற பரிசுத்த பிரசாத்தை கொண்டு அவர் குடும்பத்தை கவனித்துக்கொள்வார்.

प्रश्न 2.
भगत की पुत्रवधू उन्हें अकेले क्यों नहीं छोड़ना चाहती थी?
उत्तर-
भगत की पुत्रवधू उन्हें इसलिए अकेला नहीं छोड़ना चाहती थी क्योंकि भगत के इकलौते पुत्र और उसके पति की मृत्यु के बाद भगत अकेले पड़ गए थे। स्वयं भगत वृद्धावस्था में हैं। वे नेम-धर्म का पालन करने वाले इंसान हैं, जो अपने स्वास्थ्य की तनिक भी चिंता नहीं करते हैं। वह वृद्धावस्था में अकेले पड़े भगत को रोटियाँ बनाकर देना चाहती थी और उनकी सेवा करके अपना जीवन बिताना चाहती थी।

Question 2.
Why did Bhagat's daughter-in-law don't want to leave him alone?
The daughter-in-law of The North Bhagat did not want to leave him alone because Bhagat had fallen alone after the death of Bhagat's only son . Bhagat himself is in old age. They are human beings who do not worry about their health at all. She wanted to make the old age-alone Bhagat a loaves and serve him and spend her life.

கேள்வி 2.

பகத்தின் மருமகள் அவரை ஏன் தனியாக விட்டுவிட விரும்பவில்லை?

பகத்தின் ஒரே மகன் இறந்த பிறகு பகத் தனியாக விழுந்ததால் வடக்கு பகத்தின் மருமகள் அவரை தனியாக விட விரும்பவில்லை.பகத் முதுமையில் இருக்கிறார். அவர்கள் தங்கள் உடல்நிலை பற்றி சிறிதும் கவலைப்படாத மனிதர்கள்.வயதான காலத்தில் தனிமையில் இருந்த பகதத்திற்கு ரொட்டி கொடுத்து அவளுக்கு சேவை செய்ய அவள் விரும்பினாள், அவளுடைய வாழ்க்கையை வாழ விரும்பினாள்.

प्रश्न 3.
भगत ने अपने बेटे की मृत्यु पर अपनी भावनाएँ किस तरह व्यक्त कीं?
उत्तर-
भगत ने अपने बेटे की मृत्यु पर औरों की तरह शोक और मातम नहीं मानाया। वे मृत बेटे के सामने बैठकर मस्ती और तल्लीनता में कबीर के पद गाते रहे। वे मृत्यु को आत्मा-परमात्मा का मिलन मानकर इससे दुखी होने के बजाय खुश होने का समय मान रहे थे। वे अपनी पुत्रवधू को भी आनंदोत्सव मनाने के लिए कहते जा रहे थे।

Question 3.
How did Bhagat express his feelings on the death of his son?

Bhagat did not mourn the death of his son like everyone else. He sat in front of his dead son and sang Kabir's songs in a fun and relaxed manner.He saw death as a union of soul and God, and considered it a time to be happier than unhappy. He was asking his daughter-in-law to celebrate the festival.

கேள்வி 3.
பகத் தனது மகன் இறந்த போது எப்படி தனது உணர்வுகளை வெளிப்படுத்தினார்?

பகத் எல்லோரையும் போல தனது மகனின் மரணத்திற்கு துக்கம் அனுஷ்டிக்கவில்லை.அவர் இறந்த மகனின் முன் அமர்ந்து கபீரின் பாடல்கள் வேடிக்கையாகவும் நிதானமாகவும் பாடினார்.அவர் மரணத்தை ஆன்மா மற்றும் கடவுளின் ஒன்றிணைப்பாகக் கருதினார், மேலும் அது மகிழ்ச்சியற்றதைக் காட்டிலும் மகிழ்ச்சியாக இருக்க வேண்டிய நேரமாக கருதினார்.திருவிழாவைக் கொண்டாடும்படி தனது மருமகளிடம் கேட்டுக் கொண்டிருந்தார்.

प्रश्न 4.
भगत के व्यक्तित्व और उनकी वेशभूषा को अपने शब्दों में चित्र प्रस्तुत कीजिए।
उत्तर-
बालगोबिन भगत साठ वर्ष से अधिक उम्र वाले गोरे-चिट्टे इंसान थे। उनके बाल सफ़ेद हो चुके थे। उनका चेहरा सफ़ेद बालों से जगमगाता रहता था। कपड़ों के नाम पर उनके शरीर पर एक लँगोटी और सिर पर कनफटी टोपी धारण करते थे बालगोबिन भगत और गले में तुलसी की बेडौल माला पहने रहते थे। उनके माथे पर रामानंदी टीका सुशोभित होता था। सरदियों में वे काली कमली ओढ़े रहते थे।

Question 4.
Present pictures of Bhagat's personality and his costumes in his own words.
North-Balgobin

Bhagat was a white-chattes man over sixty years of age. His hair had become white. His face was flaring with white hair. In the name of clothes, they used to hold a labati on their bodies and a kanfati cap on the head, wearing a bed-like garland of Tulsi in the neck. The Ramnandi Tilak was beautifying on his forehead. They used to wear black lotus in the winter

கேள்வி 4.

பகத்தின் ஆளுமை மற்றும் ஆடைகளை உங்கள் சொந்த வார்த்தைகளில் சித்தரிக்கவும்.

பால்கோபின் பகத் அறுபது வயதுக்கு மேற்பட்ட ஒரு பொன்னிற மனிதர்.அவர்களின் தலைமுடி வெள்ளையாக மாறிவிட்டது. அவர் முகம் வெள்ளை முடியுடன் இருந்தது. ஆடையின் பெயரால், தலையில் ஒரு லபாடியையும் தலையில் ஒரு கண்கட்டி தொப்பியையும், கழுத்தில் துளசியின் படுக்கை போன்ற மாலையையும் அணிந்து கொண்டு இருப்பார்கள். ராம்நந்தி திலகம் அவரது நெற்றியில் அழகுபடுத்தப்பட்டது. அவர்கள் குளிர்காலத்தில் கருப்பு கம்பளி அணிவார்கள்

प्रश्न 5.
बालगोबिन भगत की दिनचर्या लोगों के अचरज का कारण क्यों थी?
उत्तर-
बालगोबिन भगत की दिनचर्या लोगों के लिए कुतूहल का कारण थी। वे अत्यंत सादगी, सरलता और नि:स्वार्थ भाव से जीवन जीते थे। उनके पास जो कुछ था, उसी में काम चलाया करते थे। वे किसी की वस्तु को बिना पूछे उपयोग में न लाते थे। इस नियम का वे इतना बारीकी से पालन करते कि दूसरे के खेत में शौच के लिए भी न बैठते थे। इसके अलावा दाँत किटकिटा देने वाली सरदियों की भोर में खुले आसमान के नीचे पोखरे पर बैठकर गाना, उससे पहले दो कोस जाकर नदी स्नान करने जैसे कार्य लोगों के आश्चर्य का कारण थी।

Question 5.
What was the reason people surprise routine of the Balgobin Bhagat's ?
The routine of the north-Balgobin Bhagat was the cause of the happiness for the people. They lived with simplicity and selfless spirit. he used to work in what he had. He did not use anyone's object without asking. He followed this rule so closely that they did not even sit in the other's field for defecation. Apart from this, he sing songs like sitting on a puddle under the open sky at dawn giving teeth kitkit, before that the task of going to the river for bathing was the reason of people's surprise.

கேள்வி 5.
பால்கோபின் பகத்தின் வழக்கமான துடியான காரணம் ஏன் மக்களின் ஆச்சரியத்திற்கு காரணம்?
வடக்கு-பால்கோபின் பகத்

வழக்கமான மக்கள் மகிழ்ச்சி காரணம் இருந்தது. எளிமை, எளிமை, தன்னலமில்லாத உணர்வுடன் அவர்கள் வாழ்ந்தார்கள். அவர்கள் என்ன வேலை. அவர்கள் யாருடைய பொருளையும் கேட்காமல் பயன்படுத்தவில்லை. மலம் கழிக்கக்கூட அவர்கள் மற்றவரின் வயலில் கூட உட்காராத அளவுக்கு இந்த விதியை அவர்கள் மிகவும் நெருக்கமாகப் பின்பற்றினர். இது தவிர, விடியற்காலையில் திறந்த வானத்தின் கீழ் ஒரு குட்டையில் உட்கார்ந்து பற்கள் கிட்கிட் கொடுப்பது போன்ற பாடல்களைப் பாடுகிறார், அதற்கு முன்பு குளிக்க ஆற்றுக்குச் செல்லும் பணி மக்கள் ஆச்சரியத்திற்கு காரணமாக இருந்தது.

प्रश्न 6.
पाठ के आधार पर बालगोबिन भगत के मधुर गायन की विशेषताएँ लिखिए।
उत्तर-
बालगोबिन भगत सुमधुर कंठ से इस तरह गाते थे कि कबीर के सीधे-सादे पद भी उनके मुँह से निकलकर सजीव हो उठते थे। उनके गीत सुनकर बच्चे झूम उठते थे, स्त्रियों के होंठ गुनगुनाने लगते थे और काम करने वालों के कदम लय-ताल से उठने लगते थे। इसके अलावा भादों की अर्धरात्रि में उनका गान सुनकर उसी तरह चौंक उठते थे, जैसे अँधेरी रात में बिजली चमकने से लोग चौंक कर सजग हो जाते हैं।

Question 6.
Write the characteristics of the melodious singing of Balgobin Bhagat on the basis of the text.
The Balgobin Bhagat sang melodious song in such a way that the dead person will alive. After hearing their songs, the children were swinging, the women's lips began to sing, and the steps of the working people began to rise from the rhythm. In addition, they were shocked to hear their anthem at midnight, just as the lightning at night made people startled and alerted.

கேள்வி 6.
பால்கோபின் பகத்தின் இனிமையான பாடலின் சிறப்பியல்புகளை உரையின் அடிப்படையில் எழுதுக.

இறந்த நபர் உயிர் பெறும் இருக்கும் வகையில் பால்கோபின் பகத் மெல்லிசைப் பாடலைப் பாடினார். அவர்களின் பாடல்களைக் கேட்ட பிறகு, குழந்தைகள் ஊஞ்சலாடத் தொடங்கினர், பெண்களின் உதடுகள் பாடத் தொடங்கின, உழைக்கும் மக்களின் காலடிகள் தாளத்திலிருந்து எழத் தொடங்கின. மேலும், நள்ளிரவில் மின்னல் தாக்கி மக்கள் அதிர்ச்சி அடைந்ததை போல, இருண்ட இரவில் மின்னல் பிரகாசிக்கும்போது போல, மக்கள் அதிர்ச்சியும் விழிப்புணர்வும் அடைகிறார்கள்

प्रश्न 7.
कुछ मार्मिक प्रसंगों के आधार पर यह दिखाई देता है कि बालगोबिन भगत प्रचलित सामाजिक मान्यताओं को नहीं मानते थे। पाठ के आधार पर उन प्रसंगों का उल्लेख कीजिए।
उत्तर-
बालगोबिन भगत प्रचलित सामाजिक मान्यताओं को नहीं मानते थे। यह पाठ के निम्नलिखित मार्मिक प्रसंगों से ज्ञात होता

भगत ने अपने इकलौते पुत्र के निधन पर न शोक मनाया और न उसके क्रिया-कर्म को ज्यादा तूल दिया।
उन्होंने पुत्र केशव को स्वयं मुखाग्नि न देकर अपनी पुत्रवधू से मुखाग्नि दिलवायी।
उन्होंने विधवा विवाह के समर्थन में कदम उठाते हुए उसके भाई को कहा कि इसको साथ ले जाकर दुबारा विवाह करवा देना।
वे साधुओं के संबल लेने और गृहस्थों के भिक्षा माँगने का विरोध करते हुए तीस कोस दूर गंगा स्नान करने जाते और उपवास रखते हुए यह यात्रा पूरी करते थे।

Question 7.
Based on some poignant contexts, it appears that Balgobin Bhagat did not believe in the prevailing social beliefs. Mention those contexts on the basis of text.

Balgobin Bhagat did not believe in prevailing social beliefs. It would have been known from the following poignant contexts of the text

Bhagat did not mourn the death of his only son and did not give much weight to his actions.
He did not offer fire to his son Keshava and got his daughter-in-law offered fire.
Taking steps in support of widow marriage, he asked his brother to take take step and help her get married again.
They used to go for a bath in the Ganges thirty days, protesting against the support of the sages and asking for alms from the householders, and fasting the journey.

கேள்வி 7.
சில சூழ்நிலைகளின் அடிப்படையில், பால்கோபின் பகத், நிலவும் சமூக நம்பிக்கைகளை நம்பவில்லை என்று தோன்றுகிறது. உரையின் அடிப்படையில் அந்த சூழல்களைக் குறிப்பிடுக.

பால்கோபின் பகத், சமூக நம்பிக்கைகளை நம்பவில்லை. இது பின்வரும் உரையின் சில சூழ்நிலைகளில் இருந்து அறியப் பெற்றிருக்கலாம்.

பகத் தனது ஒரே மகனின் மரணத்திற்கு இரங்கல் தெரிவிக்கவில்லை, மேலும் அவரது செயல்களுக்கு அதிக எடை கொடுக்கவில்லை.
அவர் தனது மகன் கேசவாவுக்கு நெருப்பை வழங்கவில்லை, மருமகளுக்கு தீ வழங்கினார்.
விதவையின் திருமணத்திற்கு ஆதரவாக நடவடிக்கை எடுத்து, விதவை திருமணத்திற்கு ஆதரவாக நடவடிக்கை எடுத்த அவர், தனது சகோதரரிடம் நடவடிக்கை எடுத்து மீண்டும் திருமணம் செய்து கொள்ள உதவுமாறு கேட்டார்.
அவர்கள் முப்பது நாட்கள் தொலைவில் கங்கையில் குளிக்கச் செல்வது, முனிவர்களின் ஆதரவை எதிர்த்து, வீட்டுக்காரர்களிடமிருந்து பிச்சைக் கேட்பது, உண்ணாவிரதம் இருக்கும்போது இந்த நோன்பை கடைப்பிடித்தது.

प्रश्न 8.
धान की रोपाई के समय समूचे माहौल को भगत की स्वर लहरियाँ किस तरह झंकृत कर देती थीं? उस माहौल का शब्द-चित्र प्रस्तुत कीजिए।
उत्तर-
आषाढ़ महीने की रिमझिम के बीच सारा गाँव खेतों में उमड़ पड़ा है। शीतल पुरवाई चल रही है। आसमान बादलों से आच्छादित है। कहीं हल चल रहे हैं कहीं रोपनी हो रही है। बच्चे पानी भरे खेत में खेल रहे हैं। औरतें कलेवा लिए मेंड़ पर बैठी हैं। इसी समय भगत का कंठ फूट पड़ता है और उनके स्वरों की गूंज आसपास के लोगों को झूमने के लिए विवशकर देती है। इसे सुनकर बच्चे झूमने लगते हैं, स्त्रियों के होंठ गुनगुनाने लगते हैं और गीत की लय-ताल पर अँगुलियाँ रोपाई करने लगती हैं तथा कदम उठने लगते हैं।

Question 8.
How did the entire atmosphere storm the tone of Bhagat at the time of Paddy plantation? Present a word picture of that atmosphere.
The entire village has been flooded in the fields between the north-aishadh month sound of Riemjham. soft east wind is blowing on. The sky is covered with clouds. Some plows are running, some are planted. Children are playing in water-soaked fields. The women are sitting on the mened for kalwa. At the same time, Bhagat's throat is split and the echo of his swaras compels the people in the vicinity to swing. By listening to this, the children start swinging, the women's lips begin to sing, and the fingers on the rhythm of the song begin to rotate and move.

கேள்வி 8.
நெல் தோட்டத்தின் போது பகத்தின் தொனியை ஒட்டுமொத்த வளிமண்டலமும் எவ்வாறு தாக்கியன? அந்த சூழ்நிலையை ஒரு வார்த்தை படம் முன்வைக்க.

வயல்களில் முழு கிராமமும் வெள்ளம் போல திரண்டிருணர் . மென்மையான கிழக்கு காற்று வீசுகிறது வானம் மேகங்களால் சூழப்பட்டுள்ளது. சில கலப்பைகள் ஓடுகின்றன, சில நடப்படுகின்றன.குழந்தைகள் நீர் தேங்கிய வயல்களில் விளையாடிக் கொண்டிருக்கிறார்கள். பெண்கள் மேட்டில் மீது அமர்ந்திருக்கிறார்கள். அதே நேரத்தில், பகத்தின் ஸ்வரங்களின் எதிரொலி, ஊசலாடும் மக்கள் தள்ளுகிறது. இதைக் கேட்பதன் மூலம் குழந்தைகள் ஆடத் தொடங்க, பெண்களின் உதடுகள் பாடத் தொடங்குகின்றன, பாடலின் தாளத்தில் உள்ள விரல்கள் சுழலத் தொடங்கி, நகரத் தொடங்குகின்றன.

Class 10 Hindi Kshitiz Chapter 11 बालगोबिन भगत in English and Tamil

Ncert Solution